Siber Güvenlik Zinciri

Siber Güvenlik Zinciri

Siber güvenlik zinciri; sadece teknolojik sistemlerden değil, bu sistemlerle etkileşimde bulunan çeşitli aktörlerden oluşan, dinamik ve karmaşık bir ekosistemdir. Her bir halkası, zincirin bütünlüğü açısından kritik önemdedir. İşte bu zincirin başlıca halkaları, rolleri ve ekosistemdeki yerleri:

1. Kamu Kurumları

Rolü: Düzenleyici, yönlendirici ve uygulayıcı
Kamu kurumları, siber güvenlik politikalarının oluşturulmasında ve uygulanmasında merkezi rol oynar. Ulusal siber güvenlik stratejileri, veri koruma yasaları, kişisel verilerin korunması gibi konularda standartları belirler.

• BTK, USOM, KVKK gibi kurumlar Türkiye’de bu alanda aktif görev yapar.

• Kritik altyapıları korumakla yükümlüdürler (enerji, sağlık, ulaşım, finans vs.).

• Kamu kurumlarının zayıf güvenlik altyapıları, genellikle zincirin kırılma noktası olabilir.

• Türkiye'de son 5 yıl içerisinde çoğu bakanlıkların zayıf altyapıları üzerinden vatandaşlara ait her türlü kritik veriler sızdırıldı.

2. Özel Sektör

Rolü: Uygulayıcı, yatırımcı ve hedef
Özel sektör, hem saldırıların en sık hedefi hem de siber güvenlik yatırımlarının itici gücüdür.

• E-ticaret, finans, telekom, sağlık gibi sektörler siber tehditlere karşı öncelikli hedeflerdir.

• Kurum içi siber güvenlik ekipleri, dış kaynak kullanımı ve danışmanlık hizmetleri ile savunmalarını güçlendirirler.

• Birçok özel firma kendi tehdit istihbaratını üretmeye başlamıştır.

3. Etik Hackerlar / Beyaz Şapkalılar

Rolü: Güvenlik testçisi, danışman, savunma uzmanı
Etik hackerlar, sistemlerdeki zafiyetleri kötü niyetli kişilerden önce bulup bildirerek güvenlik açıklarını kapatır.

• DAST, Red Teaming, Pentest gibi hizmetlerde görev alırlar.

• Bug bounty platformlarında bağımsız olarak çalışabilirler.

• Bir yandan kurumsal disiplinle çalışırken, diğer yandan hacker zihniyetini taşırlar.

4. Hackerlar (Siyah / Gri Şapkalılar)

Rolü: Saldırgan, istismar eden, bazen bilinçli bazen anarşik aktör
Bu grup, motivasyonlarına göre çeşitlenir: para, siyasi amaçlar, ego, protesto veya merak.

• Devlet destekli hacker grupları (APT’ler) çok uluslu operasyonlar yapabilir.

• Bazıları organize siber suç gruplarında çalışırken, bazıları yalnızca bireysel hareket eder.

• Yaptıkları saldırılar, zincirin diğer halkalarının reflekslerini geliştirir.

5. Script Kiddieler

Rolü: Yüzeysel saldırgan, tehdit ama aynı zamanda eğitimli olmayan test edici
Genellikle başkalarının yazdığı araçları kullanarak saldırılar yapan, teknik derinliği sınırlı kişilerdir.

• Motivasyonları çoğu zaman gösteriş veya meraktır.

• DDoS, SQL injection, deface gibi yüzeysel saldırılarda sık görülürler.

• Gerçek bir saldırgan kadar tehlikeli olmasalar da, zayıf sistemler için ciddi tehdit oluşturabilirler.

6. Lamerlar

Rolü: Bilgisiz, amaçsız, kontrolsüz tehdit
Genellikle teknik bilgisi sınırlı, zarar verme amacı güden ama nasıl yaptığını tam anlamayan bireylerdir.

• Forumlarda kopyala-yapıştır komutlarla sistemleri kurcalamaya çalışırlar.

• Sıklıkla kendilerini “hacker” olarak tanımlarlar ama saldırı bilgileri sığdır.

• Tehlikeli olmaktan çok, gereksiz gürültü yaratırlar ama sistemlerin dayanıklılığı için önemli test objeleridir.

7. Siber Güvenlik Şirketleri (örnek: Sobele gibi)

Rolü: Koruyucu, geliştirici, stratejik ortak
Bu şirketler, hem kamu hem özel sektör için dışarıdan gelen tehditlere karşı önleyici, algılayıcı ve müdahale edici hizmetler sunar.

• Tehdit istihbaratı, saldırı simülasyonu, danışmanlık, zafiyet tarama gibi hizmetlerle zincirin güvenliğini artırırlar.

• “Hacker gibi düşün, kurumsal gibi davran” felsefesiyle hareket ederler.

• Kurumsal bilinç ile hacker sezgisini birleştiren bu firmalar, zincirin kritik bileşenlerindendir.

8. Akademik ve Eğitim Kurumları

Rolü: Bilgi üretici, yetenek geliştirici

• Siber güvenlik uzmanı yetiştiren üniversiteler, teknik liseler ve özel eğitim kurumları sektöre nitelikli insan kaynağı sağlar.

• Güvenlik araştırmalarının temelini oluşturur; bazı akademisyenler zafiyet keşiflerinde rol oynar.

• Ekosistemi sürekli besleyen araştırma ve geliştirme alanları üretirler.

9. Kullanıcılar / Son Kullanıcılar

Rolü: Zincirin en zayıf halkası
Her ne kadar sistemler mükemmel olsa da, kullanıcı hatası birçok saldırının temelidir.

• Zayıf parola kullanımı, kimlik avı dolandırıcılıklarına düşme, güncellemeleri erteleme gibi davranışlar riski artırır.

• Siber güvenlik bilincinin artırılması bu halkada zinciri daha dayanıklı kılar.

İşte siber güvenlik zinciri böyle çok katmanlı, dinamik ve etkileşimli bir yapıdır. Her halkanın bilinçli, güçlü ve doğru konumlandırılması; dijital dünyada güvenliğin sürdürülebilir olması için şarttır.